De Dokwerker

Films over de Tweede Wereldoorlog

Er zijn veel films gemaakt over de Tweede Wereldoorlog. Als je op zoek bent naar goede films heb ik hier een lijstje voor je. Ook geef ik een korte toelichting op de films.

A Bridge Too Far (1977) link
Aanslag, De (1986) link
Als Twee Druppels Water (1963) link
Anne Frank: The Whole Story (2001) link
Bankier Van Het Verzet (2018) link
Boy In The Striped Pyjamas, The (2008) link
Boys form Brazil, The (1978) link
Bridge On The River Kwai, The (1957) link
Casablanca (1942) link
Come And See (1985) link
Conspiracy (2001) link
Cross Of Iron (1977) link
Darkest Hour (2017) link
Das Boot (1981) link
Defiance (2008) link
Der Hauptman (2018) link
Der Untergang (2004) link
Dirty Dozen, The (1967) link
Eagle Has Landed, The (1976) link
Great Escape, The (1963) link
Guns Of Navarone, The (1961) link
Het Meisje Met Het Rode Haar (1982) link
IJssalon, De (1985) link
In Schaduw Van De Overwinning (1986) link
Inglourious Basterds link
Jojo Rabbit (2020) link
Katyn link
Kelly's Heroes (1970) link
Longest Day, The (1962) link
Oorlogswinter (2008) link
Operation Amsterdam (1959) link
Overval, De (1962) link
Pastorale 1943 (1978) link
Patton (1970) link
Pianist, The (2002) link
Riphagen (2016) link
Raffle link
Rosenstrasse (2003) link
Saints and Soldiers (2003) link
Saving Private Ryan (1998) link
Schindler's List (1993) link
Sink The Bismarck! (1960) link
Sobibor (2018) link
Soldaat Van Oranje (1977) link
Son of Saul (2015) link
Sonny Boy (2011) link
Stalag 17 (1953) link
Süskind (2012) link
The Scarlet And The Black (1983) link
To Hell And Back (1955) link
Tora Tora Tora (1970) link
Unbroken (2014) link
Unter Bauern (2009) link
Valkyrie (2008) link
Zwartboek (2006) link

Er zijn veel meer films in dit genre. Bovenstaande films geven een totaalbeeld. Als je ze allemaal gezien hebt weet je eigenlijk alles wel.

Bijzondere documentaire 01

Erwin Leiser maakte in 1960 een zeer bijzondere documentaire over Hitler met veel origineel beeldmateriaal. 'Mein Kampf' begint na de Eerste Wereldoorlog zodat je een goed beeld krijgt van de opkomst van Adolf Hitler en zijn Nationaal-Socialisme.
De documentaire kabbelt verder de Tweede Wereldoorlog in en dat is nu net het intrigerende van de film, je wordt als haast vanzelf de oorlog ingesleept zoals dat destijds ook gegaan moet zijn. Zelfs voor de Engelsen en de Fransen was het niet bijzonder genoeg toen Hitler Oosternijk annexeerde en Polen binnenviel.
In de film zie je beelden die daarna nooit meer voor andere documentaires zijn gebruikt waarmee deze film op eenzame hoogte staat. Hoe wrang dit ook klinkt.
De film is op DVD verkrijgbaar.

Bijzondere documentaire 02

De holocaust werd decennia lang ontkend, niet door iedereen maar er waren zeer veel geluiden dat er bij lange na geen zes miljoen Joden zouden zijn vermoord. Ontkenning van de Holocaust is nu in veel landen strafbaar. In 1965 verscheen er een documentaire over de holocaust die veel stof deed opwaaien.

'Memorandum' vertelt het verhaal van een overlevende (Bernard Laufer) van de holocaust die vanuit Canada naar Bergen-Belsen gaat, op zoek naar antwoorden. Met dertig anderen trekt hij door het Duitsland van 1965. Ze bezoeken plaatsen waar martelkamers zijn nagebouwd met echte martelwerktuigen uit de nazitijd.
Ook gaan ze naar Dachau.

De film toont veel authentiek en zeer uniek beeldmateriaal uit de oorlog, onder andere de plek waar Anne Frank ligt begraven, de film duurt bijna een uur.

Bijzondere documentaire 03

Documentaire uit 1985 waarin Claude Lanzmann in een tijdsbestek van tien jaar ooggetuigen, slachtoffers en daders van de holocaust interviewde. 'Shoah' is het beste, niet geromantiseerde, document over de holocaust en duurt negen uur.
...lees hier meer...

De eerste film over de Tweede Wereldoorlog

In 1941 kwam 'Stukas' uit, lees er HIER meer over.

De eerste Nederlandse film na de oorlog

'De Dijk Is Dicht' is een Nederlandse zwart/ wit film uit 1950 van Anton Koolhaas. De titel heeft een dubbele betekenis. Enerzijds zijn er op het eind van de oorlog veel dijken gebombardeerd zodat de Duitsers geen toevlucht konden zoeken in huizen en door het water verdreven zouden worden.
De titel is tevens een metafoor voor het afsluiten van een periode.

De film begint in Zeeland, het dorp Westkapelle wordt in 1944 gebombardeerd waarbij hoofdpersoon Bert zijn vrouw verliest, direct nadat de Duitsers er vertrokken zijn begint de wederopbouw.
Dat zorgt niet voor iedereen voor de broodnodige afleiding want Bert kan zijn vrouw niet uit zijn hoofd zetten en laat anderen het werk doen om zelf weg te kwijnen in zijn verdriet. Dan gebeurt er iets waardoor hij tot het inzicht komt dat zijn dorpsgenoten hem hard nodig hebben.

Een zeer jonge Kees Brusse speelt Bert in deze op super 16mm gedraaide zwart/ wit film.

Propagandafilm van de Nederlandse regering, net na de Tweede Wereldoorlog

De kruitdampen waren nog niet van de Dam opgetrokken of de eerste film over de oorlog kwam al uit: 'The Last Shot'. Een propagandafilm van de Nederlandse en Britse overheden. Doel van de film was om de uiteindelijk ook gekregen Marshall hulp van de Amerikanen binnen te halen.

Dat de Engelsen en de Nederlanders de handen uit de mouwen staken en collaborateurs en NSB'ers werden aangepakt moest de Amerikanen het idee geven dat er schoon schip werd gemaakt. De leider van de voormalige regering in ballingschap, Gerbrandy, hield een toespraak op de Dam voor een uitzinnige menigte.

De verwoestte havens werden getoond en Duitse krijgsgevangenen werden ingezet om de duizenden mijnen in de duinen op te ruimen.

Gefusilleerde verzetsstrijders werden herbegraven en de honger werd veelvuldig in beeld gebracht, onder andere door Rode Kruis boten die door de Amsterdamse grachten vaarden en voedsel uitdeelden. De film sluit af met een doorsnee gezin waar vader thuiskomt met eten en drinken.

Films die mijn lijstje (nog) niet haalden

08/15
49th Parallel (de Britten betaalden mee aan deze Amerikaanse film, in de VS heette deze The Invaders)
633 Squadron
Age of heroes
Atonement
Attack on the Iron Coast
Aus Einem Deutschen Leben
Battle of the Bulge
Battleground
Behind The Enemy Lines
Blitzmädels an die Front
Bombardement (NL film met o.a. Jan Smit)
Bridge of Remagen
Captain Corelli's Mandolin
Catch-22
Charlotte Gray
Colditz
Colditz Story
Dam Busters
Dark Blue World
De vliegenierster van Kazbek
Der Anständige - The Decent One
Dessert Fox
Die Brücke
Die Flucht
Die Wannseekonferenz
Dresden
Edelweiszpiraten
El Alamein
Elser (2015)
Enemy At The Gates
Enigma
Escape From Sobibor
Flags Of Our Fathers
Flowers of War
From Here To Eternity
Fury
Georg Elser - Einer aus Deutschland (1989)
Grey Zone
Great Raide
Haar naam was Sarah
Hart's War
Hasenjagd - Vor Lauter Feigheit Gibt Es Kein Erbarmen
Het Bittere Kruid
Het bombardement
Hitler: Rise Of Evil, The
Inside the Third Reich
Iron sky
Jakob der Lugner
Judgement at Nuremberg
Letters From Iwo Jima
Memphis Belle
Monuments Men
Mosquito Squadron
My way
Oorlogsgeheimen
Operation Daybreak
Operation Mincemeat
Out of the Ashes
Overlord
Pearl Harbor
Raid On Rommel
Railway Man
Reader
Red Tails
Rommel (2012)
Secret Courage - The Walter Suskind Story
So weit die Fusse tragen
Sophie Scholl
Stalingrad
The Aviator
The Imitation Game
The Others
Theirs is the Glory
Thin Red Line
To Be or Not to Be
To End All Wars
Train
Triumph des Willens
Triumph of the Spirit
U-571
Wallenberg - A Hero's Story
Where Eagles Dare
When Trumpets Fade
Windtalkers

Belgische films
De Kavijaks (vijf-delige serie voor televisie die zich deels in en deels na de oorlog afspeelt)
Gaston's War
O.K.

Chinese films
Lust, Caution (2007)

Franse films
Zwaar onderbelicht is altijd de Franse film geweest. Ik noem er een paar:
Au Revoir Les Enfants
Elle s'appellait Sarah
Indigenes
L'armée du crime
La Raffle
La Vie De Château
Le vieux Fusil
Les Égarés
Monsieur Klein
Nuit et Brouillard
Suite Francaise
Un amour å taire
Un secret

Italiaanse films
Il Conformista
La Vita É Bella
La Fuga Degli Innocenti
Lo Sbarco Di Anzio
Quel Maledetto Treno Blindato
Roma, Citta Aperta
Salò O Le 120 Giornate Di Sodoma
Salon Kitty

Japanse films
Hotaru no haka
Persona Non Grata

Noorse films
Cross of Honour (2012)
The Heavy Water War (2015)

Oostenrijkse films
Die Fãlscher Poolse films
Kanal
Katyn (zie ook boven)
Vor der Morgenröte

Russische films
Idi I smotri
Leningrad
Paradise
The Brest Fortress

Spaanse films
El fotógrafo de Mauthausen

De beste film over de Tweede Wereldoorlog

Binnen dit genre zijn er ontzettend veel mogelijkheden. Tot eind zeventiger jaren waren films grotesk, vaak zelfs romantisch. De laatste dertig jaar kenmerkt een goede film over WO2 zich door het uitdiepen van een klein verhaal.
Karakterrollen dragen vaak de film terwijl het handelt om, bijvoorbeeld, een klein jongetje dat een vriendje heeft in een concentratiekamp. Mijn lijstje films is gebaseerd op wat ik gezien en gelezen heb. Maar ook wat anderen goede films vonden.

Soldaat van Oranje is verre van een goede film, maar toch een van de beste films om te bekijken omdat de film luchtig in elkaar zit dus gemakkelijk tot je te nemen is. De verhaallijn is goed en realistisch en ook waarheidsgetrouw. Saving Private Ryan wordt door de meeste mensen als de beste film over de Tweede Wereldoorlog gezien.
Kanttekening die je daarbij kunt maken is dat het verhaal zo klein is dat je geen beeld krijgt van wat er gaande was in de rest van de wereld als je al niet over veel voorinformatie beschikt. Een totaalfilm of goede documentaire is dan raadzaam eerst te bekijken. Ik kijk wel uit om een advies te geven.

De Amerikaanse films over de oorlog tot eind zeventiger jaren kun je ook opsplitsen in twee andere groepen, een waaraan het Amerikaanse leger wel en een waarbij zij geen medewerking verleenden. Destijds zei men dat een waarheidsgetrouwe film zonder 'inside information' onmogelijk was. Nu zegt men dat de filmmakers teveel hun oren lieten hangen naar het leger zodat er bij lange na geen sprake meer was van een objectieve film.
Omdat de kassa's harder rinkelden als het leger betrokken was bij de totstandkoming van een oorlogsfilm nam men dit op de koop toe.

De sterrenstatus die John Wayne had is onder andere ontleend aan films waarin hij een oorlogsheld speelde. Zelf dweepte hij met het leger en betrok ze in alles wat hij op het witte doek deed wat met de Tweede Wereldoorlog te maken had.
Hierdoor ontstond een gekleurd beeld waar pas decennia later openlijk over gesproken werd.

Ik vond nog een aardig artikel uit 2005 dat gaat over OORLOGSFILMS.