De Dokwerker

De Tweede Wereldoorlog met een link naar Amsterdam


Door de ogen van Ben Verzet

Engelandvaarders

Tijdens de Tweede Wereldoorlog konden velen ontsnappen, sommigen hadden zich ten doel gesteld om vanuit niet bezet gebied zich aan te sluiten bij de geallieerde troepen om zo tegen de agressors te strijden, degenen die naar Engeland gingen werden Nationaal Archief / Fotocollectie Anefo Fotograaf: Poll, Willem van de Datum: 02-05-1945 Engelandvaarders genoemd, de bekendste onder hen was Erik Hazelhoff Roelfzema (zijn eerste naam Siebren liet hij liever weg).
Hij stond model voor de Nederlandse film 'Soldaat van Oranje', de film geeft een goed beeld van de diverse spanningsvelden die de oorlog voor een aantal studenten met zich meebracht.

Roelfzema was 23 toen de oorlog uitbrak, hij studeerde in Leiden en kwam daar al vrij snel in aanraking met het verzet. Nadat hij in de lente van 1941 door de Duitsers was opgepakt, maar weer werd vrijgelaten, vluchtte hij het land uit en kwam in Engeland terecht waar hij piloot werd bij de RAF.

In 1944 benoemde Koningin Wilhelmina hem tot een van haar adjudanten, zij was zeer gesteld op hem, maar ook Prins Bernhard kon het goed met Roelfzema vinden.
Hij begeleidde de Koningin terug naar Nederland en bleef, ondanks zijn emigratie naar de Verenigde Staten, een hechte vriendschap houden met Bernhard. Roelfzema stierf in 2007 na een weinig succesvol leven als schrijver, acteur en programmamaker. Zijn boek over zijn eigen leven, 'Soldaat van Oranje' was aanvankelijk ook geen succes, hij kocht de rechten terug waarna het boek alsnog een wereldwijd succes werd.
De film en musical staan nog altijd hoog in de favorieten lijstjes.

Andere Engelandvaarders

Er is niet exact bekend hoeveel het er waren, maar het aantal zal ergens rond de 1.500 kunnen liggen. Roelfzema kon met een boot Foto van Ellis Brandon uit het Brandon familie archief vanuit Rotterdam vluchten, dat deed hij samen met Peter Tazelaar, aan boord was toen al Bram van der Stok. De Engelandvaarders kregen werk in Engeland, de een als militair, de anders als veiligheidsfunctionaris en weer anderen, die minder geschikt waren voor een officiële functie of simpelweg te oud waren, gingen werken voor de oorlogsindustrie.
Iedereen was nuttig, zij hebben zonder uitzondering bijgedragen aan een goed verloop van de oorlog.

De meeste Engelandvaarders waren man, maar er was ook een enkele vrouw onder hen. Op 12 juli 2024 overleed Ellis Maud Baronesse de Smeth-Brandon (kortweg Ellis Brandon), met haar overlijden stierf de laatste Engelandvaarder.
Ellis zat in het verzet, maar de grond werd haar te heet onder de voeten waarop zij op 28 april 1943 via België, Frankrijk, en Spanje naar Portugal wist te ontkomen. Pas negen maanden later kreeg zij toestemming om naar Londen te vliegen waar zij medewerker bevolkingsadministratie werd op het Ministerie van Binnenlandse Zaken in ballingschap. Haar verzoek om inlichtingen- officier te worden in bezet Nederland werd afgewezen.
Op 29 december 1980 ontving zij het Verzetsherdenkingskruis.

Weetje01

Ellis Brandon en Erik Hazelhoff Roelfzema hebben een kortstondige relatie met elkaar gehad.

Weetje02

In Noordwijk bevindt zich in een voormalige munitiebunker van de Atlantikwall het Engelandvaarders museum.
Museum Engelandvaarders
Museum Engelandvaarders
Bosweg 15
2202 NX Noordwijk aan Zee

Maandag Gesloten
Dinsdag - Zondag open van 10:30 uur tot 16:30 uur

Kinderen tot en met 6 jaar gratis
Jeugd van 7 tot en met 12 jaar 4,50 Euro
Volwassenen 9 Euro
Museumkaart en Veteranenpashouders hebben gratis toegang.

Ben Verzet

Per e-mail kun je mij altijd een vraag stellen.
Email De Dokwerker (Ben Verzet)

Alle onderwerpen van De Dokwerker

Saving private ryan Dirty dozen Ingezonden In oorlog Februaristaking Wiedergutmachung Auschwitz charlatan Foute bedrijven Jaap van velzen Oorlogsdoden Nazis zuid-amerika Zwartboek Kipp Japanse schindler Katyn Interneringskampen amsterdam Jodenmanussie Berchtesgaden Joodse invalide Ns Gaarkeukens Amsterdammers Reguliersgracht Hendrik zeeman Ovenbouwers Linie crossers Nvm Fotos Schwabmunchen Patton Ben strik Rudolf hess Dodenherdenking Speech koning dodenherdenking 2020 Bart de kok Denemarken Cs-6 Lindemans kingkong Oorlogsverhaal leo Verkrachting Nieuws archief 08 Schindlers list Casa inalco Belastingen Het parool Bridge kwai Nieuws archief 06 Der untergang Conspiracy Overlevende auschwitz Bevrijdingsdag Burgemeester amsterdam wo2 Adressen Ggz Kamp amersfoort Russenoorlog George patton Great escape Jordaan oproer Raffle Diaspora Laatste woorden mussert Titus brandsma Meer kampen wo2 Westerbork Johan heesters Noorder begraafplaats Efraim zuroff Nieuws archief 01 Termen tweede wereldoorlog Francisco boix Kadaster Contact Velser affaire De bezem Waalsdorpervlakte Nederlandsindie C en a Columns tweede wereldoorlog Oproep Oorlogsverhalen Hortusplantsoen Lippmann rosenthal Yad vashem Odessa Jeane zwinkels Radio oranje Prins bernhard Nieuws archief 03 Schietpartij marnixstraat Voortvluchtige oorlogsmisdadigers Pontonbrug Frieda menco Klaas faber Oorlogsfilms Duits verzet Fusilladeplaats weteringcircuit Schietpartij 7mei amstelveenseweg Wally van hall Fritz bauer Boeren Bloeme evers-emden Darkest hour Putdeksels wandeling noord Oproep04 Project siege Inglourious basterds Goudroof Roma sinti Schaduwkade Niod Lodewijk ernst visser Tatra t87 Bontroof Base Harry verheij De aanslag harry mulisch Werkstuk Oorlogshelden Zalman gradowski Bevrijdingslinde Als twee druppels water Joden in de wereld Anton de kom Gustav weler Miep oranje Nsb Alwyn collinson Film bankier Imhoff Disclaimer Siert bruins Asterdorp Moos cohen Joodse spelling Videos Toneelstuk anne Kampen wo2 Hitlers laatste dag Paul de groot Kurt becher Pater bleijs Herman elteschool Rob cohen Portugese synagoge Documentaire dedokwerker Al hoesseini Hitler leeft Sonny boy Les heritiers Gemmeker Grebbeberg Gerrit van der veen Johan van hulst Walter suskind Jakiw palij Jodenhoek wandeling01 Unter bauern Aanleiding tweede wereldoorlog Bariloche Saint soldiers Erelijst gevallenen Kerkstraat Jo spier Hollandsche schouwburg Wo2 stakingen Oorlogsschade Kopgeld Staatsgreep De overval Kamp prins bernhard Verzetskruis Kunstroof Wilhelmus Rapenburgerstraat Februaristaking herdenking 2016 Getto Stalag17 Aanslagen op hitler Hitlerpensioen Artis Hans teengs gerritsen D-day 1945-1948 Onbekendegracht Hendrik koot Bom kinkerbuurt Vaticaan Bert vromen Rode kruis Demjanjuk Jan koopmans Rolls royce De dokwerker Joodse huizen Joop wolff Hollandia kattenburg Tonny van renterghem De dam Heinrich boere Rede wilhelmina 291943 Pieter gerbrandy Aanklacht wo2 Dries riphagen Stadsschouwburg Fusillaties rozenoord Erebegraafplaats Zwarte front Tijdlijn adolf hitler Bombardementen amsterdam Hans calmeyer Generaal winkelman Drie van breda Hell and back Longest day Klokkenroof Staalstraat Joodse raad Treblinka Sobibor film Bombardement rotterdam Max leons Karl donitz Verzetsmuseum amsterdam Medisch contact Raoul wallenberg Jodenhoek wandeling04 Elfstedentocht Boy striped Hitlers eigenaardigheden Zwaar water Mauthausen Wo2 schande Guns navarone Polen Jan zwartendijk Nieuws archief 05 Mokums Gebouw de bazel Jodenhoek wandeling03 Red house report Homos en nazis Aha Ravensbruck Nieuws archief 09 Buchenwald hek zandvoort Oorlogsmuseum The pianist Heydrich Jacques van tol Sink the bismarck Anne frank verraden Miep gies Vliegtuigcrash amsterdam noord Bureau opk Concentratiekampen Piet meerburg Vernietigingskamp Eva tas Adolf van nol Soldaat van oranje Beethovenstraat Duits bestuur Maria altmann Der hauptman Onderduikers Kolven Gedenkplaat bloemgracht82 De ijssalon Boys from brazil Bom vanderpek Huis annefrank merwedeplein Auschwitz herdenking Wo2 pamfletten Fout omstreden 1948 later Philip mechanicus Enigma Politie amsterdam Bet van beeren Eerste film tweede wereldoorlog Fotos kamp westerbork Canada vrijstaat voor nazis Tijdlijn tweede wereldoorlog Jonkheer roel Mussert Straatnamen tijdens wo2 Nieuwezijds voorburgwal Hongerwinter Oproep06 Eagle landed Albert speer Het grote gebod Nederlandsche unie Aktion reinhard Zweden Pastorale Neurenberg Hoffmann Schietpartij cs amsterdam Nazi-artsen Rosenstrasse Joseph kolkman Anne frank boom Nederlands indie Hans hirschfeld Kellys heroes Oorlogswinter Arbeitseinsatz Joep henneboel Martin bormann Ontjoden Kinderen wo2 Schaduw overwinning Bommen wo2 Marinus jansen Reglement vva Das boot Bommenkaart amsterdam Jodenkwartier U-boot Unbroken Verzetsmonument Fokker bombardementen Bloemgracht82 Matzes Ss vrouwen Joodse synagoge Wannsee Dagboek vervolg Goelag Nu of nooit Jom hashoa Piet nak Aanslag bevolkingsregister Ben verzet Jodentram Jacob luitjens Opsporing nazis Index Terdoodveroordeeld Klokkenluider Subkampen Wo2 overpijnzing Oorlogsverhaal frans Dossiers openbaar 2021 Dagboek anne frank Wo2 onderscheiding aanvragen Moffen Po box 1142 Barneveld groep Jazzverbod Ans van dijk Oproep03 Hannie schaft Auschwitz Theresienstadt Hermans hetbehoudenhuis Kamptaal Namen monument Tora Son of saul Geroofde meubels Tante truus Reve de avonden Kristallnacht Plaquette hb Frieda belinfante Cabr Westerweelgroep Nazis Tatoeage auschwitz Oproep07 Anne frank Plaats een steen Kamp vught Amsterdamse bos Hoofdrolspelers wo2 Amsterdam wo2 Marnixstraat Mengele Jaap kaas Jodenjacht Oranjevrijbuiters Pers tweede wereldoorlog Operation amsterdam Ajax Het verzet Wilhelmina Groep 2000 Negationisme Pieter menten Indische kwestie Lou jansen Ko stevense Jose bosma Davidster Fiets inleveren wo2 Cross of iron Oskar schindler Bob scholte Slobodan mitric Karl lueger Fosforbommen Hitler Marokkaanse joden Schietpartij dedam Riphagen Wahler gosdek Moffenmeiden Meisje met rode haar Oorlogsverhaal johan2 Begraafplaats oosterbeek arnhem Surinaamse joden Atoombommen japan Verzetsherdenkingskruis Annefrankstraat Noodgeld Bergen-belsen Vichy Casablanca Nieuws Walt disney Walter rauff Muziekroof Horst schumann Walter suskind film Loe de jong Oproep05 Jerrycan Mirjam ohringer Theo dobbe Zwitserland Karel bonnekamp Holocaust museum Nieuws archief 04 Aow oud gedienden Inval familie frank Nieuws archief 07 Sobibor Shalom Herdenkingen Adolf hitler Eduard veterman Valkyrie Oproep01 Hanns rauter Stadhoudersbrief Muhlberg Deutsche reichsbahn Aristides de sousa mendes do amaral e abranches Plein 40-45 As onderwijzerhof Scarlet black Illegale parool Majoor bosshardt Come and see Journalist venema Pp groep Tina strobos Mein kampf Zwarte soldaten Verlies nederlanderschap Oorlogsverhaal johan Nieuwe kerkstraat Defiance Josef thorak Duitse grond werd nederlands Willem sassen Duivenbrigade Abraham puls SHOAH documentaire Carlton hotel Boksschool olympia Brug te ver Huizenroof Karel walet Amsterdamse verzetshelden Oproep02 Oskar groning Silbertanne Ss nebenstelle Jojo rabbit Dachau Hermans damokles Atlas Jodenhoek wandeling02 Sociaal Realisme