De Dokwerker

Voor Amsterdam eindigt formeel de oorlog pas op 8 mei 1945

Op 5 mei vieren wij jaarlijks dat we door de geallieerden werden bevrijd van de Duitse bezetter maar in werkelijkheid duurde voor Amsterdam en honderden slachtoffers de oorlog drie dagen langer, te lang.

De negende mei van het jaar 1945 was de eerste echt vrije dag in Amsterdam, pas toen wisten we zeker dat er een eind was gekomen aan vijf jaar bezetting. Tot het zover was gebeurde er veel in de stad. Dolle dinsdag was aan het begin van de hongerwinter maar pas acht maanden later werd Amsterdam bevrijd. Op 7 mei ging het gruwelijk mis. Schietpartijen in Oost, het Vondelpark, De Dam (link) en het Centraal Station (link) kostten aan velen het leven.
Het gaat om honderden Amsterdammers die het leven lieten. Want ook al zijn er officiële dodenaantallen, de zwaargewonden die later in ziekenhuizen overleden zijn nooit officieel meegeteld als slachtoffer van een van de schietpartijen.

Amstelveenseweg

Als je zoekt naar de gebeurtenissen op De Dam dan valt één ding op, je ziet geen enkele Duitser of BS'er (Binnenlandse Strijdkrachten) een schot lossen. Wel zie je mensen zich verschuilen, ook worden er lijken en zwaargewonden afgevoerd. Daar zijn foto's en films van. Omtrent de aanleiding tot de schietpartij op De Dam zal altijd een waas blijven hangen. Op het CS ging het mis om duidelijke redenen, het aantal slachtoffers daar is ook onbetwist, twee Nederlanders (Zeeman en De Jong) en 17 of 18 Duitsers.
Maar als je de derde schietpartij op die dag wilt onderzoeken dan moet je diep graven, alsof de Amstelveenseweg er niet bij hoorde. En toch wordt dit incident door kenners in één adem genoemd met die op De Dam en het CS.

In het Vondelpark hadden er die dag en de dag ervoor al enkele schermutselingen plaatsgevonden. Op de zevende mei liep het net als op De Dam en het Centraal Station uit de hand, niet zo desastreus als op die plekken in het Centrum van de stad maar toch, BS'ers en wat verdwaasde Duitsers troffen elkaar aan de achteruitgang van het Vondelpark bij de Amstelveense Weg. Recht tegenover de uitgang van het park is een fietspad, links ga je richting Amstelveen, rechts richting Overtoom en Centrum.
Direct naast de bossages die langs het fietspad lopen staat een laag blok huizen, het eerste huis is nummer 120, daar vlogen de kogels over en weer. Het was dat amateur filmer Ad Maas de schietpartij vastlegde, wellicht hadden we er anders nooit iets van vernomen.

Het hoofdkwartier van de Binnenlandse Strijdkrachten was gevestigd aan de Amstelveensweg, de burgerij denkt dat de oorlog voorbij is, maar toch rijden er nog Duitsers rond in jeeps en een bus, zij worden op 7 mei 1945 door de BS aangehouden, zouden worden ontwapend maar het liep anders.
Vier BS'ers zouden de ontmoeting niet overleven. Ton van Druijten (1913), Frans Masseling (1902), Albert Seijdel (1903) en Piet Roozendaal (1914) worden tijdens een korte maar hevige schietpartij neergeschoten.

Vijfde slachtoffer?

Jacob de Bruijne was eveneens aanwezig op 7 mei 1945 en lid van de BS, ook hij werd door Duitsers doodgeschoten. Toch is zijn naam niet vermeld op het monument omdat hij geen Nederlander meer was.
De Bruijne bleek tijdens de oorlog voor de Wehrmacht te hebben gewerkt waardoor hij zijn Nederlanderschap had verloren en niet op het monument kon worden vermeld.

Ik heb het vermoeden dat er sprake is geweest van een persoonsverwisseling, er was nog een Jacob de Bruijne uit Middelburg die ongeveer even oud kan zijn geweest.



Lees ook:
SCHIETPARTIJ 7 MEI 1945 CENTRAAL STATION

SCHIETPARTIJ 7 MEI 1945 DE DAM