De Dokwerker

Jacobus (Ko) Stevense, de held die wist dat hij ging sterven

Er waren er die liever stierven voor het vaderland dan voor de Duitsers te moeten werken. Zo een was Ko. Op DEZE pagina lees je meer over de verzetsgroep waar hij in zat en wie zijn kameraden waren in de Amsterdamse Jordaan.

In de zomer van 2013 ontving ik informatie van een kleindochter van de broer van Ko Stevense. Zij was op de zolder van haar ouders aan het snuffelen toen zij op oude brieven stuitte. Er zat ook een trouwboekje bij van haar overgrootouders. Hieronder zie je ze afgedrukt. Het gaat om drie brieven van Ko aan zijn familie.

In de eerste brief meldt hij dat hij niet langer onder het juk van de Duitse bezetter wil functioneren. Hij heeft besloten onder te duiken en zich bij een verzetsgroep aan te sluiten. De tweede brief is van gelijke strekking en op dezelfde datum verstuurd.
In de derde brief kondigt hij zijn afscheid aan, hij gaat een zeer gevaarlijke actie ondernemen waarvan hij het idee heeft dat de kans dat hij het overleven zal zeer klein is. In deze laatste brief, die verstuurd moest worden als hij eenmaal zou zijn overleden, maakt hij zijn testament op.

Tragischerwijs sterft hij nog geen twee weken voor het einde van de oorlog door Duitse kogels in hartje Jordaan nadat hij een aanslag had gepleegd op een verrader of, het is niet duidelijk wat er gebeurd is op 24 april 1944, nadat ze een wapendepot van de NSB onklaar hadden gemaakt.
Ze zijn gevolgd of verraden en werden door de nazi's en hun Nederlands handlagers in het huis aan de Bloemgracht 82 doodgeschoten waarop de brief verzonden en bezorgd werd bij zijn broer en schoonzuster. De nicht, de kleindochter van de broer van Ko, bezorgde mij de zeer indrukwekkende brieven.

Jacobus Stevense, ongetrouwd
Geboren op 12 november 1918 te Kruiningen, Zeeland
Vermoord op 25 april 1945 aan de Bloemgracht te Amsterdam
Van beroep: handelaar, typograaf, schipper/matroos te Amsterdam
Eerebegraafplaats Bloemendaal: grafkuil AA (gedenksteen 3), grafvak 31


TEKST VAN DE BRIEF DIE KO OP 4 OKTOBER 1944 SCHREEF AAN ZIJN BROER EN SCHOONZUSTER

Amsterdam 4/10/'44
Lieve Leunis, Cor , Sjanie en Huubje,
Op deze verjaardag van Sjanie schrijf ik deze laatste brief, als die dan naar jullie wordt verzonden tenminste. Ik doe hierbij mijn hartelijke felicitatie en de bede dat zij nog vele malen met jullie in gezondheid mag vieren, maar dan onder andere omstandigheden.

Ik zelf ga straks als partisaan de oorlog in, omdat jullie en heel Europa straks verlost zal zijn van het nazibeest. En daarom breng ik mijn offer met blijdschap, want alles is beter dan onder slavernij te leven.
Treur daarom niet om mij, ieder gaat heen op het oogenblik dat voor hem is vastgesteld en daarop maak ik geen uitzondering, al valt het aan de andere kant niet mee, om heen te gaan nu het heele leven nog voor me ligt.

Eventueele informaties kunnen je inwinnen bij J.Schmitz, Oude Brugsteeg 3 en bij ten Have, Bloemgracht 82 III. Ook jullie zullen op deze dag geen paradijs hebben in Zeeland, maar achter de wolken schijnt toch de zon, en als dat voorbij is zal ze oprijzen, groter en mooier dan we ooit gehad hebben. Ook al zullen we dan waarschijnlijk opnieuw moeten beginnen.

Denken jullie dan nog maar eens aan mij, nu ik hier niet meer bij jullie kan zijn. Leunis, Cor , Sjanie en Huubje, helpt en steunt elkaar en ook Sois, Dirk, Foort, Jan, Nel, Kaatje, Marie en Jopie, in hun moeilijke strijd.
Ik eindig dan met de hartelijke groeten en een stevige handdruk van je broer.

KO



TEKST VAN DE BRIEF VAN 4 OKTOBER 1944 DIE KO AAN ZIJN ZUS SOIS STUURDE
Amsterdam 4/10/'44
Lieve Sois,
Er is een tijd van komen en van gaan en als je deze brief ontvangt, dan zit mij tijd er op. Treur daarom echter niet, want zoo is het beter. Ik ga straks als partisaan de oorlog in, en ben me volkomen bewust van hetgeen ik doe voor Julie en vaderland.

Sois, wanneer jullie daar allemaal er goed door heen mogen komen, helpt dan elkaar, vooral na de oorlog. En sta elkaar bij met liefde en met verstand. De strijd zal dan ook voor jullie hard zijn, doch, steunend op elkaars kracht, zal de overwinning gemakkelijker worden. Geef dus wat er in je zit, tot aller welzijn.

Het offer dat ik heb gebracht is niet licht, nu ik mij heele leven nog voor me heb liggen. Doch dat mag niet hinderen. De dag der vrijheid breekt voor het nageslacht aan en dat is het voornaamste. Helpt dus je broers en zusters, waar en wanneer dit noodig is, er zal misschien een tijd komen dat je dit niet meer kunt.

Sois, denk dan nog maar eens aan mij, en aan deze woorden, die ik in dit uur aan je schrijft. En nu eindig ik, met de hartelijke groeten en een stevige handdruk van je broer.

Ko.


TEKST VAN DE BRIEF DIE KO AAN ZIJN FAMILIE SCHREEF OP 22 MAART 1945
Amsterdam 22/3/45
Lieve Broers en Zusters,
Voor het eerst sinds zeven of acht maanden heb ik me eens neer gezet om een brief aan jullie te pennen, en er zullen nog wel ettelijke maanden over heen gaan voor je hem zal ontvangen.

Tot op heden gaat alles prima met mij, en ik hoop met jullie ook zoo. Maar de reden dat ik deze brief schrijf is, dat ik aangesloten ben bij een partisanengroep, en mijn inzet volgt over een paar dagen. Het programma luidt, dat we een laadstation voor accu's voor de Weermacht in de lucht moeten laten vliegen, en aangezien de landwacht er op wacht staat, zal het een aardig feest worden.

En daarom schrijf ik deze brief aan jullie, omdat ik niet weet of ik er levend van af komt, dus mochten je deze brief ontvangen, dan is het niet zoo mooi met mij.
Maar daarom niet getreurd, want als ik val, dan is het voor een goed doel, n.l. de vrijmaking van ons gehele vaderland. Maar nu eerst een paar zakelijke regels, mijn levensverzekeringspolis ligt in Haarlem, bij H. Tijsma, Dutrystraat 11, benevens het boek "Van het westelijk front geen nieuws".
Hier op mijn woonadres Barentszstraat 42-1, p.a. Dhr C van Dijk een tekening met lijst, voorstellende "Neerlands onbekende soldaat" welke ik aan jullie opdraag. Mijn particuliere spulletjes, zooals fotoalbum, fototoestel, en een eeuwigdurende bureaukalender.

Bij J.Schmitz, Oude Brugsteeg 3, een costuum, een doos met brieven, en een doos gereedschap, daar zal ik ook deze brief afgeven. En nu waarde broers en zusters eindig ik, helpt en steunt elkander, zoolang je dat nog kunt, je hebt er nooit geen spijt van. Doe verder de groeten aan Hannes, Bouro, Hugo en Ko, en ontvang verder de hartelijke groeten van Ko.

Tenslotte

Ko was een held, hij wist dat hij ging sterven, maar kwam toch terug van het front. Hij pakte hier zijn verzetswerk op, maar werd verraden of gevolgd toen hij en zijn compaan een aanslag pleegden. Direct daarop werden zij door de SIPO thuis doodgeschoten. Onder de moordenaars was de Nederlandse, beruchte Maarten Kuiper die na de oorlog de doodstraf kreeg voor zijn wrede aandeel in de onderdrukking van het Nederlandse volk door de nazi's.
...lees HIER meer over de Bloemgracht 82...