De Dokwerker

Nazi-jager Efraim Zuroff

Zeg je 'nazi-jager', dan zeg je Simon Wiesenthal. Wiesenthal overleefde twaalf concentratiekampen en stond na de oorlog bekend als nazi-jager, hij spoorde oorlogsmisdadigers op en bracht hen voor de rechter.
Hij overleed in 2005, een centrum en stichting dat zijn naam draagt bestaat nog altijd en doet onderzoek naar oud-nazi's.

Op 5 augustus 1948 werd Efraim Zuroff in New York geboren, hij staat aan het hoofd van het Israëlische Simon Wiesenthal Center in Jerusalem, hij coördineert wereldwijd de activiteiten van het Simon Wiesenthal Center. In 1970 emigreerde Zuroff naar Israël. Toch keerde Elfraim terug naar de Verenigde Staten om in 1978 hoofd van het Simon Wiesenthal Center in Los Angeles te worden. Amper drie jaar later volgde hij zijn hart en ging, deze keer definitief, terug naar Israël. Efraim is getrouwd en woont in Efrat, hij en zijn vrouw hebben vier kinderen en elf kleinkinderen.
Hij is dé man die het ontsnappen van hoge SS'ers naar o.a. Amerika, Argentinië, Canada en Engeland aan de grote klok hing, hij was de luis in de pels van poliitici die niets wilden ondernemen tegen oud-nazi's die onderdak hadden gevonden in hun land.

Ook in Landen als Litouwen, Estland, Oekraïne en Letland is hij gevreesd omdat juist in die landen nazisime opbloeit op de fundamenten van oud-nazi's die een veilig heenkomen vonden in deze landen.


Dinko Sakic, Laszlo Csatary en Sandor Kepiro
Sakic was de Kroatische commandant van kamp Jasenovac. Zuroff speelde een grote rol in 1998 bij de opsporing, aanhouding, uitlevering en veroordeling van Sakic, die meer dan vijftig jaar in Argentinië woonde.
In april 1998 werd Sakic aan Kroatië uitgeleverd. In oktober 1999 werd hij door de rechtbank van Zagreb vanwege oorlogsmisdaden veroordeeld tot de maximale straf van twintig jaar. Hij werd geacht betrokken te zijn bij de moord op 2.000 Serviërs, Joden en zigeuners. Toen Sakic overleed mocht hij in een nazi-uniform worden opgebaard en begraven.

Csatary woonde ongestoord in Hongarije totdat hij werd opgespoord, hij had niet eens de moeite hoeven nemen zijn naam te veranderen. Zuroff drong er bij de Hongaren op aan Csatary op te pakken voor zijn oorlogsmisdaden, ook al was hij 97. Csatary werd verdacht betrokken te zijn geweest bij de deportatie van minstens 15.000 Hongaarse Joden naar Auschwitz. Hij was in 1995 al eens ontmaskerd in Canada waarop hij naar zijn geboorteland afreisde alwaar hij zich vrijelijk kon bewegen en in vrijheid overleed.

Sandor Kepiro ontkwam aan een straf nadat hij in 2006 door Zuroff werd opgespoord, de rechtbank van Boedapest sprak hem vrij van de betrokkenheid bij de moord op 1.200 Joden, Serviêrs en zigeuners.

Aribert Heim
Oorlogsmisdadiger Aribert Heim werd op 21 september 2012 doodverklaard door een Duitse rechter, bewezen werd geacht dat hij in 1992 in Egypte was overleden. Heim was arts in kamp Mauthausen en voerde gruwelijke experimenten uit op levende mensen. Hij injecteerde benzine in de harten van gevangenen en deed orgaantransplantaties zonder verdoving.
Na de oorlog ging hij als arts aan de slag in Duitsland totdat hij opgespoord werd, daarop vluchtte hij naar, wat men toen aannam, Egypte. In 2008 kwamen er geruchten op gang dat hij, net als veel andere nazi's, na de oorlog naar BARILOCHE was gevlucht. Er werd onderzoek gedaan, geen enkele aanwijzing werd er gevonden.

Efraim Zuroff geloofde niet dat Heim was overleden, hij reisde af naar Zuid-Amerika en was ervan overtuigd Aribert Heim op te zullen sporen. De familie van Heim kwam met het verhaal dat hun vader reeds in 1992 in Egypte was overleden. Zuroff zei daarover dat zij (de familie Heim) er alle belang bij had deze versie als de enige ware te laten gelden. Zuroff geloofde er niets van, hij had geen bewijs, maar liet doorschemeren dat Aribert Heim mogelijk jarenlang voor de Duitse geheime dienst heeft gewerkt en dat daarom de waarheid nooit naar buiten is gekomen.

Operation Last Chance

Efraim Zuroff zette een 'laatste kans operatie' op om wereldwijd nazi's op te sporen en te berechten. Deze actie moest ook Duitsers ertoe bewegen nazi's aan te geven. Er is een beloning van 25.000 Dollar in het vooruitzicht gesteld. Het Duitse Openbaar Ministerie werkt sinds 2005 mee aan dit initiatief dat ook in Litouwen, Estland, Letland, Roemenië, Polen, Engeland, Oostenrijk, Croatië, en Hongarije navolging heeft gekregen.
http://www.operationlastchance.org/

Kanttekening
Nederland heeft een dergelijk initiatief niet omdat er in Nederland geen oud-nazi's meer in leven zijn. Maar er zijn wel oorlogsmisdadigers die veroordeeld zijn en na de oorlog naar Duitsland konden vluchten. Nederland heeft nimmer op Duitsland aan willen dringen om hen uit te leveren of te vervolgen vanwege economische belangen. Men wilde de 'grote buurman' niet al te zeer in verlegenheid brengen.

In Litouwen zijn tot nu toe slechts drie personen opgespoord, maar die zijn nimmer vervolgd. In Letland en Estland is er nog niemand opgespoord. Dat het deze landen niet echt ernst is blijkt wel uit de jaarlijkse mars van SS veteranen door de straten van de hoofdstad van Letland, Riga. In Croatië scandeerden supporters tijdens een vriendschappelijke voetbalwedsrijd tegen Israël de naam Ustasa, de fascistische partij die daar in 40-45 aan de macht was en die verantwoordelijk wordt gehouden voor de dood van minstens 30.000 Serven en Joden. De Kroaten berechtten dan weliswaar Dinko Sakic, maar toen hij overleed mocht hij in zijn nazi-uniform worden opgebaard en begraven. Hongarije had de kans om Sandor Kepiro, verantwoordelijk voor een slachting onder 1.200 Serviêrs en Joden, te veroordelen, maar de rechter liet hem om onduidelijke redenen vrij.

In de tachtiger jaren drong Zuroff er bij de Britten op aan om een wet aan te nemen waarin geregeld werd dat nazi's in Groot-Brittanië vervolgd konden worden. daar was weerstand tegen, 'laat oude dingen rusten', zo was de gedachte. De wet kwam er toch, maar leidde slechts tot de veroordeling van Anthony Sawoniuk. In 2009 werd deze wit-Russische politieman schuldig bevonden aan de dood van 15 vrouwen die zich, vlak voor de executie, uit moesten kleden. Hij overleed in 2005 in een Britse cel.
In Oostenrijk is al dertig jaar niemand meer aangeklaagd, Zuroff noemt de kans dat daar ooit nog een nazi wordt berecht nihil. De Oostenrijkers maken onderscheidt tussen hen die daadwerkelijk mensen doodden en zij die slechts bewaker of typiste waren. Hierdoor krijg je niemand veroordeeld omdat er geen getuigen zijn.
Over Duitsland is Zuroff wel positief, die werken echt mee en brengen nazi's nu ook voor het gerecht. Ze leveren echter geen Duitsers uit om hen te laten berechten in andere landen. Zodra iemand een Duits uniform aantrekt is hij volgens de Duitse wet een Duitser, ook al is hij een geboren en getogen Nederlander, Hongaar of Est.

Simon Wiesenthal Center, kantoor Jerusalem

Efraim Zuroff
1 Mendele Street
Jerusalem 92147
ISRAEL
Telefoon: 011-972-2-5631-273 /5