De Dokwerker

Annexatie delen van Duitsland

Na de Eerste Wereldoorlog werd bij de 'Vrede van Versailles' bepaald dat Duitsland herstelbetalingen moest doen aan de eens bezette landen, dat betekende jarenlange recessie in Duitsland met als gevolg de opmaat tot de Tweede Wereldoorlog.
Dat wilden de geallieerden niet nogmaals, dus werd er na de Tweede Wereldoorlog afgesproken dat de oorlogsschade (link) in nature zou worden vergoed.

25,75 miljard

Nederland beraamde de schade op 25 miljard gulden, daar zagen we dus geen cent van, ook al hadden de Duitsers niet alleen schade aangericht aan onze infrastructuur, maar stalen ze ook miljarden aan spullen en geld. Nederland zette hoog in, te hoog. Want bij de verdeling op 23 april 1949 kregen wij slechts een klein deel van wat wij verlangden en het ging ook nog eens om voor Duitsland onbeduidende stukjes grond. In totaliteit ging het om 70 vierkante kilometer. Het Nederlandse leger ging er direct heen om de aldaar wonende Duitsers (9.350) duidelijk te maken dat ze vanaf nu Nederlander waren of op moesten krassen.

Er was wel een ander bijkomend voordeel, de Amerikanen hadden veel in de melk te brokkelen, zij stonden Nederland toe om onbeperkt handel te drijven met Duitsland, omdat ons kleine landje toch al altijd aangewezen was op de grote broer was dit een welkome compensatie.

Wat we kregen was dus beduidend minder dan we eisten, uiteindelijk waren het wat onbewoonde strookjes, enkele grensweggetjes, een grensinham aan de Rijn en enkele dorpjes. Ruim 9.000 Duitsers werden Nederlander, in de oorsponkelijke plannen zouden dat er 550.000 zijn geweest.

In de hals bij Sittard woonden 5.500 Duitsers, Bij Elten 3.500. Zij waren de klos want van de ene op de andere dag waren zij geen Duitser meer. We wilden onder andere Aken, Münster, Emmerich, Kleve, Keulen, Bentheim, Mönchengladbach en Osnabrück. Er werd zelfs een lijst ingediend met hoe de steden zouden gaan heten. Zo ver kwam het dus niet. België kreeg overigens niets toegewezen en gaf al in een vroegtijdig stadium haar claims op.

Terugkrabbelende Duitsers

Vanaf 1954 beginnen onze oosterburen al te morren, ze willen onderhandelen met Den Haag over het teruggeven van de grond, immers, Nederland had er toch niets aan en de mensen die er woonden waren van origine Duits. Op 8 april 1960 werd na jaren van moeizame onderhandelingen een akkoord bereikt. Nederland gaf ruim 90% van de verkregen gebieden weer terug in ruil voor 280 miljoen gulden. Naar verluidt zat daar één miljoen in voor Prins Bernhard. Dit was een 'oude rekening die de familie van Bernhard nog uit de Eerste Wereldoorlog met de Duitsers had te verrekenen.
Het betrof gederfde inkomsten uit het Duitse familielandgoed van de Lippe-Biesterfelds.

Nederland had veel belang bij een goede relatie met de Bondsrepubliek, plannen om de twee Duitslanden weer bij elkaar te voegen lagen al klaar, ook al zou dat nog jaren op zich laten wachten. Nederland was bevreesd om haar bevoorrechte handelspositie met de Duitsers weer te verliezen dus koos het eieren voor zijn geld.
Drie jaar na het sluiten van de deal ging het Nederlandse parlement akkoord met 84 tegen 23 stemmen. Duitsland had het spel hard gespeeld en wilde zich niet langer als underdog opstellen, iets wat Minister Luns wel graag wilde.

Elten

Van de 25 grenscorrecties die werden doorgevoerd is het plaatsje Elten wellicht het meest bekend, in ieder geval is het een spreekwoordelijk voorbeeld van wat een klein land bereikt en niet bereikt. Elten ligt ten noorden van de Rijn in de deelstaat Noordrijn-Westfalen. In vroeger dagen behoorde Elten al toe tot Nederland, maar in de zeventiende eeuw kwam het in het bezit van een Duitse familie, ook al wordt het dorp aan drie kanten omsloten door Nederland.
Zoals gezegd, op 23 april 1949 werd Elten Nederlands, dat duurde tot 1 augustus 1963. In Elten is de Nederlandse cultuur alom aanwezig, veel van de 5.000 inwoners spreken zowel Duits als Nederlands.

Butternacht

Omdat om precies twaalf uur op 31 juli 1963 het plaatste Elten weer tot het Duitse grondgebied zou gaan behoren zagen veel Nederlandse expediteurs hun kans schoon. Het plaatsje werd volgepropt met vrachtwagens en containers, voor de helft zaten die vol met boter voor de Duitse markt.
De volgende morgen stonden die goederen niet meer in Nederland maar in Duitsland waardoor er geen invoerrechten verschuldigd waren, dit scheelde de ondernemers vijftig miljoen gulden. Deze nacht ging de geschiedenis is als de Eltener Butternacht.