De Dokwerker

De Tweede Wereldoorlog met een link naar Amsterdam


Door de ogen van Ben Verzet

'Filiaal' van Dachau

Er mag geen lijstje worden gemaakt van de ergste kampen, want overal was het doel hetzelfde: 'het uitroeien van het Joodse ras'. Wel kun je voorbeelden geven, zoals die van alle kampen zijn te geven, omtrent de verschrikkingen. Elders schreef ik al dat er in Europa meer dan 1.500 kampen waren, dan is het al geen doen meer ze allemaal te benoemen.
Maar wat als het er meer dan 40.000 waren?

Bergen-Belsen wordt wel eens een kamp genoemd waar het beter toeven was dan in, bijvoorbeeld Dachau, dat is zeer betrekkelijk, want hoe dieper je graaft, des te meer kom je tot de conclusie dat Bergen-Belsen een ware hel was. In Bergen-Belsen kwamen bovendien tweemaal zoveel mensen om het leven dan in Dachau.
Dachau was geen vernietigingskamp, zoals vaak gedacht wordt. Omdat er 'slechts' 40.000 mensen om het leven kwamen lijkt het kamp ook geen grote rol te hebben gespeeld, maar dat is schijn. De Duitsers bouwden hun vernietigingskampen voornamelijk op Pools grondgebied, alsof ze niet wilden dat er binnen de landsgrenzen van Duitsland grootschalige kampen zouden ontstaan, waar gruwelijke praktijken plaats vonden.
Niets is echter minder waar!

Schwabmunchen

Dachau lag vlakbij München, de bakermat van het nazisme, het kamp bevond zich twintig kilometer ten westen van de hoofdstad van Beieren. Op een uur van München en drie kwartier van Dachau ligt Schwabmunchen, een thans vredig plaatsje met 13.000 inwoners. Niemand zal ooit van dit plaatsje hebben gehoord, toch zet ik het als 'model' voor de tactiek van de nazi's om Joden en tegenstanders te kleineren en uit te roeien.

Op 29 april 1945 werd Dachau door de Amerikanen bevrijd, Schwabmunchen twee dagen eerder, wat ze aantroffen was verschikkelijk. Schwabmunchen bleek een van de elf 'subkampen' van Dachau, allen kregen de naam Kaufering, met als toevoeging een nummer zodat de kampen voor de nazi's uit elkaar waren te houden, de plaatsnaam gebruikte men niet. Schwabmunchen lag vlakbij het plaatsje Hurlach.
Schwabmunchen was Kaufering IV, het 'ziekenkamp', gevangenen uit andere kampen die te ziek waren om te werken, maar nog net in leven wisten te blijven, werden naar Kaufering IV gebracht. Toen het kamp ontzet werd bleek er tyfus te heersen. Iedereen die in een ander kamp tyfus had bleek naar Schwabmunchen te zijn gebracht. Per dag stierven er 25 mensen, het was de taak van degenen die nog leefden om de lijken te begraven.
De ontzielde lichamen lagen op handkarren, gouden tanden waren uit het gebit van de slachtoffers getrokken door een tandarts die eveneens gevangen zat. Bij het verwijderen van de gouden tanden stond altijd een wacht om te voorkomen dat er goud werd achtergehouden.

Toen de Duitsers beseften dat de oorlog verloren was werden 15.000 gevangenen die nog konden lopen gedwongen om naar Dachau te gaan, de zieken werden aan hun lot overgelaten, dit was enkele dagen voor de bevrijding. Toen zij op 29 april in Dachau aankwamen stonden de Amerikanen hen op te wachten.
In Schwabmunchen lagen honderden lijken in het kamp, de Amerikanen haalden de burgers uit het dorp Hurlach zodat zij konden zien wat zich hier had afgespeeld, ze lieten de burgers de slachtoffers begraven in massagraven.

Johann Baptist Eichelsdorfer was kampcommandant in Kaufering IV, hij vluchtte enkele dagen voordat de Amerikanen het kamp bereikten, maar hij werd gevangen genomen en terug naar het kamp gebracht waar hij temidden van 'zijn' slachtoffers moest gaan staan. Hij stond later terecht voor het militair tribunaal in Dachau, daar werd hij ter dood veroordeeld en naar de gevangenis van Landsberg gebracht alwaar hij op 29 mei 1946 werd opgehangen.

Er kwamen naar schatting alleen in de laatste week van de oorlog al 4.000 mensen om in Schwabmunchen. Toen de Amerikanen het kamp bereikten bleken enkele barakken tot de grond toe afgebrand. Binnen lagen de stoffelijke overschotten van wat later Joodse slaven bleken te zijn.

De Duitsers doen nogal luchtig over de vele kampen die op hun grondgebied stonden, probeer over Schwabmunchen maar eens iets te vinden. Op een Duitse site vond ik een kille omschrijving, het zou gaan om een paar honderd mensen van verschillende nationaliteiten die hier om het leven waren gekomen. Over de verschrikkingen werd totaal niets vertelt, laat staan dat het om duizenden Joden ging.
Maar dat is op zich ook weer niet gek, want Dachau had meer dan 250 subkampen in Beieren, daar vind je op het Internet nauwelijks iets over. De Duitsers hebben het er liever niet over.

Er zijn foto's van de bevrijding en de talloze lijken die de Amerikanen aantroffen, echter, het auteursrecht ligt in handen van de Amerikanen en velen zijn ondergebracht bij Getty Images, die vragen veel geld om een foto te mogen tonen. Maar ach, het zijn dezelfde beelden die we al vaker hebben gezien van Dachau en Auschwitz.

Kampen, getto's en bordelen

Het Holocaust Memorial Museum in de Verenigde Staten heeft ruim dertien jaar lang onderzoek gedaan naar de plekken waar de Duitsers Joden en andere gevangenen concentreerden. Alle getto's, werkkampen en vernietigingskampen tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn in kaart gebracht, de onderzoeksresultaten zijn schokkend.
Zoals ik hierboven al schreef kent iedereen Dachau, maar niet de elf subkampen en meer dan 200 kleinere kampen daar weer omheen.

Het zeer uitgebreide verslag omvat de vernietingskampen die de meesten wel bij naam kennen, maar er waren ook duizenden werkkampen waar onder dwang gewerkt werd. Het onderzoek omvatte ook centra waar zwangere vrouwen verplicht een abortus moesten ondergaan of waar hun kinderen na geboorte werden vermoord, veel vrouwen werden verkracht door Duitse soldaten.
Warschau was een getto, Amsterdam ook, hoewel ook dat bij veel minder mensen bekend is, zo waren er in Europa veel meer getto's. Ook het aantal mensen dat gevangen heeft gezeten is fors naar boven bijgesteld, rond de vijftien miljoen mensen hebben gevangen gezeten, veel meer dan aanvankelijk werd aangenomen is overleden.

Het Holocaust Memorial Museum kwam in totaal op 42.500 getto's en kampen in Europa, waaronder in Frankrijk, Rusland en Duitsland.

Het aantal van 42.500 bestaat uit 30.000 werkkampen, 1.150 Joodse getto's, 980 concentratie-kampen, 1.000 krijgsgevangenenkampen, 500 bordelen met seksslavinnen en duizenden instellingen waar ouderen en zieken werden ge-euthaniseerd of zwangere vrouwen werden geaboteerd.
Alleen in Berlijn en Hamburg samen waren er 5.000 kampen of Joodse huizen waar mensen tegen hun wil werden vastgehouden.

Als je meer wilt weten over het onderzoek van het Amerikaans Holocaust Memorial Museum, klik dan HIER.

Ben Verzet

Per e-mail kun je mij altijd een vraag stellen.
Email De Dokwerker (Ben Verzet)

Alle onderwerpen van De Dokwerker

Saving private ryan Dirty dozen Ingezonden In oorlog Februaristaking Wiedergutmachung Auschwitz charlatan Foute bedrijven Jaap van velzen Oorlogsdoden Nazis zuid-amerika Zwartboek Kipp Japanse schindler Katyn Interneringskampen amsterdam Jodenmanussie Berchtesgaden Joodse invalide Ns Gaarkeukens Amsterdammers Reguliersgracht Hendrik zeeman Ovenbouwers Linie crossers Nvm Fotos Schwabmunchen Patton Ben strik Rudolf hess Dodenherdenking Speech koning dodenherdenking 2020 Bart de kok Denemarken Cs-6 Lindemans kingkong Oorlogsverhaal leo Verkrachting Nieuws archief 08 Schindlers list Casa inalco Belastingen Het parool Bridge kwai Nieuws archief 06 Der untergang Conspiracy Overlevende auschwitz Bevrijdingsdag Burgemeester amsterdam wo2 Adressen Ggz Kamp amersfoort Russenoorlog George patton Great escape Jordaan oproer Raffle Diaspora Laatste woorden mussert Titus brandsma Meer kampen wo2 Westerbork Johan heesters Noorder begraafplaats Efraim zuroff Nieuws archief 01 Termen tweede wereldoorlog Francisco boix Kadaster Contact Velser affaire De bezem Waalsdorpervlakte Nederlandsindie C en a Columns tweede wereldoorlog Oproep Oorlogsverhalen Hortusplantsoen Lippmann rosenthal Yad vashem Odessa Jeane zwinkels Radio oranje Prins bernhard Nieuws archief 03 Schietpartij marnixstraat Voortvluchtige oorlogsmisdadigers Pontonbrug Frieda menco Klaas faber Oorlogsfilms Duits verzet Fusilladeplaats weteringcircuit Schietpartij 7mei amstelveenseweg Wally van hall Fritz bauer Boeren Bloeme evers-emden Darkest hour Putdeksels wandeling noord Oproep04 Project siege Inglourious basterds Goudroof Roma sinti Schaduwkade Niod Lodewijk ernst visser Tatra t87 Bontroof Base Harry verheij De aanslag harry mulisch Werkstuk Oorlogshelden Zalman gradowski Bevrijdingslinde Als twee druppels water Joden in de wereld Anton de kom Gustav weler Miep oranje Nsb Alwyn collinson Film bankier Imhoff Disclaimer Siert bruins Asterdorp Moos cohen Joodse spelling Videos Toneelstuk anne Kampen wo2 Hitlers laatste dag Paul de groot Kurt becher Pater bleijs Herman elteschool Rob cohen Portugese synagoge Documentaire dedokwerker Al hoesseini Hitler leeft Sonny boy Les heritiers Gemmeker Grebbeberg Gerrit van der veen Johan van hulst Walter suskind Jakiw palij Jodenhoek wandeling01 Unter bauern Aanleiding tweede wereldoorlog Bariloche Saint soldiers Erelijst gevallenen Kerkstraat Jo spier Hollandsche schouwburg Wo2 stakingen Oorlogsschade Kopgeld Staatsgreep De overval Kamp prins bernhard Verzetskruis Kunstroof Wilhelmus Rapenburgerstraat Februaristaking herdenking 2016 Getto Stalag17 Aanslagen op hitler Hitlerpensioen Artis Hans teengs gerritsen D-day 1945-1948 Onbekendegracht Hendrik koot Bom kinkerbuurt Vaticaan Bert vromen Rode kruis Demjanjuk Jan koopmans Rolls royce De dokwerker Joodse huizen Joop wolff Hollandia kattenburg Tonny van renterghem De dam Heinrich boere Rede wilhelmina 291943 Pieter gerbrandy Aanklacht wo2 Dries riphagen Stadsschouwburg Fusillaties rozenoord Erebegraafplaats Zwarte front Tijdlijn adolf hitler Bombardementen amsterdam Hans calmeyer Generaal winkelman Drie van breda Hell and back Longest day Klokkenroof Staalstraat Joodse raad Treblinka Sobibor film Bombardement rotterdam Max leons Karl donitz Verzetsmuseum amsterdam Medisch contact Raoul wallenberg Jodenhoek wandeling04 Elfstedentocht Boy striped Hitlers eigenaardigheden Zwaar water Mauthausen Wo2 schande Guns navarone Polen Jan zwartendijk Nieuws archief 05 Mokums Gebouw de bazel Jodenhoek wandeling03 Red house report Homos en nazis Aha Ravensbruck Nieuws archief 09 Buchenwald hek zandvoort Oorlogsmuseum The pianist Heydrich Jacques van tol Sink the bismarck Anne frank verraden Miep gies Vliegtuigcrash amsterdam noord Bureau opk Concentratiekampen Piet meerburg Vernietigingskamp Eva tas Adolf van nol Soldaat van oranje Beethovenstraat Duits bestuur Maria altmann Der hauptman Onderduikers Kolven Gedenkplaat bloemgracht82 De ijssalon Boys from brazil Bom vanderpek Huis annefrank merwedeplein Auschwitz herdenking Wo2 pamfletten Fout omstreden 1948 later Philip mechanicus Enigma Politie amsterdam Bet van beeren Eerste film tweede wereldoorlog Fotos kamp westerbork Canada vrijstaat voor nazis Tijdlijn tweede wereldoorlog Jonkheer roel Mussert Straatnamen tijdens wo2 Nieuwezijds voorburgwal Hongerwinter Oproep06 Eagle landed Albert speer Het grote gebod Nederlandsche unie Aktion reinhard Zweden Pastorale Neurenberg Hoffmann Schietpartij cs amsterdam Nazi-artsen Rosenstrasse Joseph kolkman Anne frank boom Nederlands indie Hans hirschfeld Kellys heroes Oorlogswinter Arbeitseinsatz Joep henneboel Martin bormann Ontjoden Kinderen wo2 Schaduw overwinning Bommen wo2 Marinus jansen Reglement vva Das boot Bommenkaart amsterdam Jodenkwartier U-boot Unbroken Verzetsmonument Fokker bombardementen Bloemgracht82 Matzes Ss vrouwen Joodse synagoge Wannsee Dagboek vervolg Goelag Nu of nooit Jom hashoa Piet nak Aanslag bevolkingsregister Ben verzet Jodentram Jacob luitjens Opsporing nazis Index Terdoodveroordeeld Klokkenluider Subkampen Wo2 overpijnzing Oorlogsverhaal frans Dossiers openbaar 2021 Dagboek anne frank Wo2 onderscheiding aanvragen Moffen Po box 1142 Barneveld groep Jazzverbod Ans van dijk Oproep03 Hannie schaft Auschwitz Theresienstadt Hermans hetbehoudenhuis Kamptaal Namen monument Tora Son of saul Geroofde meubels Tante truus Reve de avonden Kristallnacht Plaquette hb Frieda belinfante Cabr Westerweelgroep Nazis Tatoeage auschwitz Oproep07 Anne frank Plaats een steen Kamp vught Amsterdamse bos Hoofdrolspelers wo2 Amsterdam wo2 Marnixstraat Mengele Jaap kaas Jodenjacht Oranjevrijbuiters Pers tweede wereldoorlog Operation amsterdam Ajax Het verzet Wilhelmina Groep 2000 Negationisme Pieter menten Indische kwestie Lou jansen Ko stevense Jose bosma Davidster Fiets inleveren wo2 Cross of iron Oskar schindler Bob scholte Slobodan mitric Karl lueger Fosforbommen Hitler Marokkaanse joden Schietpartij dedam Riphagen Wahler gosdek Moffenmeiden Meisje met rode haar Oorlogsverhaal johan2 Begraafplaats oosterbeek arnhem Surinaamse joden Atoombommen japan Verzetsherdenkingskruis Annefrankstraat Noodgeld Bergen-belsen Vichy Casablanca Nieuws Walt disney Walter rauff Muziekroof Horst schumann Walter suskind film Loe de jong Oproep05 Jerrycan Mirjam ohringer Theo dobbe Zwitserland Karel bonnekamp Holocaust museum Nieuws archief 04 Aow oud gedienden Inval familie frank Nieuws archief 07 Sobibor Shalom Herdenkingen Adolf hitler Eduard veterman Valkyrie Oproep01 Hanns rauter Stadhoudersbrief Muhlberg Deutsche reichsbahn Aristides de sousa mendes do amaral e abranches Plein 40-45 As onderwijzerhof Scarlet black Illegale parool Majoor bosshardt Come and see Journalist venema Pp groep Tina strobos Mein kampf Zwarte soldaten Verlies nederlanderschap Oorlogsverhaal johan Nieuwe kerkstraat Defiance Josef thorak Duitse grond werd nederlands Willem sassen Duivenbrigade Abraham puls SHOAH documentaire Carlton hotel Boksschool olympia Brug te ver Huizenroof Karel walet Amsterdamse verzetshelden Oproep02 Oskar groning Silbertanne Ss nebenstelle Jojo rabbit Dachau Hermans damokles Atlas Jodenhoek wandeling02 Sociaal Realisme