De Dokwerker

Engelandvaarders

Tijdens de Tweede Wereldoorlog konden velen ontsnappen, sommigen hadden zich ten doel gesteld om vanuit niet bezet gebied zich aan te sluiten bij de geallieerde troepen om zo tegen de agressors te strijden, degenen die naar Engeland gingen werden Engelandvaarders genoemd, de bekendste onder hen was Erik Hazelhoff Roelfzema (zijn eerste naam Siebren liet hij liever weg).
Hij stond model voor de Nederlandse film 'Soldaat van Oranje', de film geeft een goed beeld van de diverse spanningsvelden die de oorlog voor een aantal studenten met zich meebracht.

Roelfzema was 23 toen de oorlog uitbrak, hij studeerde in Leiden en kwam daar al vrij snel in aanraking met het verzet. Nadat hij in de lente van 1941 door de Duitsers was opgepakt, maar weer werd vrijgelaten, vluchtte hij het land uit en kwam in Engeland terecht waar hij piloot werd bij de RAF.

In 1944 benoemde Koningin Wilhelmina hem tot een van haar adjudanten, zij was zeer gesteld op hem, maar ook Prins Bernhard kon het goed met Roelfzema vinden.
Hij begeleidde de Koningin terug naar Nederland en bleef, ondanks zijn emigratie naar de Verenigde Staten, een hechte vriendschap houden met Bernhard. Roelfzema stierf in 2007 na een weinig succesvol leven als schrijver, acteur en programmamaker. Zijn boek over zijn eigen leven, 'Soldaat van Oranje' was aanvankelijk ook geen succes, hij kocht de rechten terug waarna het boek alsnog een wereldwijd succes werd.
De film en musical staan nog altijd hoog in de favorieten lijstjes.

Andere Engelandvaarders

Er is niet exact bekend hoeveel het er waren, maar het aantal zal ergens rond de 1.500 kunnen liggen. Roelfzema kon met een boot vanuit Rotterdam vluchten, dat deed hij samen met Peter Tazelaar, aan boord was toen al Bram van der Stok. De Engelandvaarders kregen werk in Engeland, de een als militair, de anders als veiligheidsfunctionaris en weer anderen, die minder geschikt waren voor een officiële functie of simpelweg te oud waren, gingen werken voor de oorlogsindustrie.
Iedereen was nuttig, zij hebben zonder uitzondering bijgedragen aan een goed verloop van de oorlog.

De meeste Engelandvaarders waren man, maar er was ook een enkele vrouw onder hen. Op 12 juli 2024 overleed Ellis Maud Baronesse de Smeth-Brandon (kortweg Ellis Brandon), met haar overlijden stierf de laatste Engelandvaarder.
Ellis zat in het verzet, maar de grond werd haar te heet onder de voeten waarop zij op 28 april 1943 via België, Frankrijk, en Spanje naar Portugal wist te ontkomen. Pas negen maanden later kreeg zij toestemming om naar Londen te vliegen waar zij medewerker bevolkingsadministratie werd op het Ministerie van Binnenlandse Zaken in ballingschap. Haar verzoek om inlichtingen- officier te worden in bezet Nederland werd afgewezen.
Op 29 december 1980 ontving zij het Verzetsherdenkingskruis.

Weetje01

Ellis Brandon en Erik Hazelhoff Roelfzema hebben een kortstondige relatie met elkaar gehad.

Weetje02

In Noordwijk bevindt zich in een voormalige munitiebunker van de Atlantikwall het Engelandvaarders museum.

Museum Engelandvaarders
Bosweg 15
2202 NX Noordwijk aan Zee

Maandag Gesloten
Dinsdag - Zondag open van 10:30 uur tot 16:30 uur

Kinderen tot en met 6 jaar gratis
Jeugd van 7 tot en met 12 jaar 4,50 Euro
Volwassenen 9 Euro
Museumkaart en Veteranenpashouders hebben gratis toegang.