De Dokwerker

Diaspora

De laatste jaren duiken er woorden op die al eeuwen bestaan, maar ineens lijkt iedereen ze te moeten gebruiken. Dat voetballers steevast 'ik bedoel' zeggen en dat de advocatuur het woord 'abject' graag gebruikt is tot daar aan toe, maar er zijn ook van die woorden die buiten zinsverband worden gebruikt, wellicht om interessant te doen, ik weet het niet.

Een van die woorden is, vind ik, u weet, ik ben een subjectief figuur, wie niet; diaspora.

Diaspora, een definitie
Ook al is er geen officiële, het is toch altijd handig een soort van omschrijving te hebben om aan te geven waar je het over hebt.
Het woord diaspora komt uit de Griekse oudheid en betekent zoveel als 'verspreid'. De diaspora is een typisch Joodse uitdrukking om aan te geven dat het Joodse volk verspreid over de wereld leeft.
Je zou dus kunnen zeggen: 'de diaspora is de eeuwenlange spreiding van het Joodse volk over de wereld'.

Moet je dit woord dan exclusief gebruiken voor de versnippering van het Joodse volk over de aardkloot of kan dit ook voor andere volkeren gelden?

Diepere betekenis van diaspora
De Griekse oudheid was doordrenkt van goden en afgoden. Of beter gezegd: alles was gebaseerd op geloof en ongeloof. Het 'verspreiden' van een bevolkingsgroep was dan ook niet zomaar iets. Dat had altijd het geloof als basis en er was nog iets, het betrof een gedwongen vertrek.
Als je dat vertaalt naar het heden zou een betere definitie van 'diaspora' dus zijn:
Het verbannen van een volk op grond van geloofsovertuiging.

De Joden
Sinds mensenheugenis worden de Joden vervolgd, verdreven en vermoord om wat zij beleiden. Of je het eens of oneens bent met de Joodse beginselen, het strekt niemand tot eer een grote bevolkingsgroep te verdrijven vanwege een andere geloofsovertuiging.
De scheiding van kerk en staat (secularisme, ook zo'n prachtig woord) gaat uit van respect voor elkaars geloofsovertuiging. De staat bemoeit zich niet met groepen andersdenkenden op voorwaarde dat die zich aan de wet houden. Dat de wet soms wordt aangepast (of juist niet) ten faveure van gelovigen is een feit maar daar heb ik verder geen mening over.

Het Joodse volk is ooit in opstand gekomen en dat werd niet gepikt, toen zijn de verdrijvingen begonnen. We schrijven het jaar 135 na Christus. De diaspora begon dus bij de Joden vanwege hun te afwijkende geloofsovertuiging, althans, dat was de mening van de Romeinse machthebbers in die tijd.

Zionisme
Het zionisme is het idee dat het Joodse volk hunkert naar een samenzijn in de stad Jeruzalem en haar omgeving, in de huidige wereld bedoelen we daar de staat Israël mee. Wat daar wel en niet toe mag worden gerekend is iets waar ik mij verre van houd.

Zion (in zionisme) verwijst naar de heilige berg Zion. Hier zou zich het graf van koning David bevinden, Jezus' laatste avondmaal hebben plaatsgevonden en Jezus' moeder Maria zijn gestorven.
Heel Israël, de Joodse staat dus, wordt door zionisten gezien als Zion. Dit maakt gelijk duidelijk waarom Jeruzalem voor de Joden een ondeelbare stad is. Zij maken aanspraak op heilige plaatsen waar ook de Palestijnen menen rechten op te kunnen doen gelden.

Vertaling naar het heden
Een moderne, wat vrijere, interpretatie van de diaspora zou kunnen zijn:
'Het verdrijven van een grote groep vanwege de geloofsovertuiging'. Ik mijd bewust de term 'volk' omdat ook de Joden ooit deel uitmaakten van een gemeenschap. 'Verdrijven' heeft iets dwangmatigs in zich dus...
Als je zo spreekt over 'diaspora' hoeft dat op het oog niet alleen over de Joden te gaan, niet per definitie over een heel volk maar wel vanwege de geloofsovertuiging van die groep. De diaspora van de Joden kan in één adem genoemd worden met het zionisme, de vorming van een Joodse staat.
Diaspora wordt naar mening ten onrechte ook gebruikt bij de verspreiding van Albanezen, Chinezen en Katholieken. Daar waren de omstandigheden niet minder erg maar de term past er simpelweg op basis van historische gronden niet exact bij.

Tenslotte
De enige reden dat ik dit artikel geschreven heb is om te verduidelijken wat diaspora is en dat het te pas en te onpas gebruiken van termen voor diverse omstandigheden geen recht doet aan beide groepen. Zowel de Joden dus niet, als de groep waarvoor het eveneens wordt gebruikt ook niet.
Aanleiding voor mij was het gebruiken van de term diaspora voor de Islamisering. Oftewel, de snel groeiende Moslimgemeenschap in seculiere staten.

Hiermee geef ik geen waarde-oordeel, sterker nog, ik denk dat de diaspora geen recht doet aan het streven van Moslims om waar ook te mogen wonen en werken. Dat er een aantal zijn die er een zooitje van maken is evident maar dat is binnen elke groep zo.
Ik maak mij geen illusies. Velen zullen het met mij oneens zijn, discussies ga ik niet eens aan, ik respecteer uw mening, op deze pagina wilde ik alleen die van mij even spuien.