De Dokwerker

Demjanjuk werd tot vijf jaar cel veroordeeld, maar zat geen dag vast

De bakermat van het nazisme is niet Oostenrijk, zoals velen denken, misschien omdat Adolf Hitler daar geboren is, maar München, waar de voedingsbodem voor het anti-semitisme het grootst was ón is.
Want echt, er is niet veel veranderd in de jaren na de oorlog.

En het is nu juist in deze plaats (München) waar het proces van de eeuw plaats vond, de 91-jarige John Demjanjuk stond terecht voor zijn aandeel in een massamoord, gepleegd op duizenden gevangen in kamp Sobibor waar hij als kampbewaarder werkte.

'Proces van de eeuw', dat klinkt als het grootste en misschien wel laatste proces in zijn soort en hierin zit hem nu net de clou. Wat gebeurt er dan met al die nazi's die nog in vrijheid leven? Zelfs veroordeelde en ontsnapte Nederlanders lopen nog vrij rond in Duitsland. De gotspe van de eeuw zou ik dit willen noemen, niet het proces van de eeuw.

Demjanjuk werd op 12 mei 2011 tot vijf jaar cel veroordeeld, hij ging in beroep maar overleed op 17 maart 2012, vlak voordat zijn zaak opnieuw behandeld zou worden.

Wet van Hitler

Toen Adolf Hitler aan zag komen dat hij misschien wel een onbezonnen missie was begonnen wilde hij voorkomen dat Duitsers voor een internationaal tribunaal zouden moeten verschenen. Daarop bedacht hij een wet die voorkwam dat Duitsers uitgeleverd konden worden. Ook kon iedereen die ooit op (voormalig) Duits grondgebied had gewoond zich tot Duitser laten naturaliseren.
Tenslotte werd het ook nog eens voor iedereen mogelijk Duitser te worden als hij of zij in dienst was geweest van het Duitse leger.

Zo kon het dat een Nederlander die vrijwillig bij de Waffen-SS was gegaan, vervolgens opgepakt en veroordeeld werd, maar ontsnapte en naar Duitsland ging, daar op grond van de wet Duitser werd. En omdat Duitsers nu eenmaal niet uitgeleverd konden worden gingen deze oorlogsmisdadigers vrijuit.
Deze door Adolf Hitler ingevoerde wet heeft geen enkele na-oorlogse Duitse regering willen aanpassen, ondanks de vele protesten uit het buitenland.

John Demjanjuk
Demjanjuk is geboren in 1920 in de Oekraïne wat ooit Duits grondgebied was. Als bewaker in kamp Sobibor was hij mede verantwoordelijk voor de dood van veel Joden, velen van hen waren afkomstig uit Amsterdam.
Zelf beriep hij zich telkens op een persoonsverwisseling en dat hij slechts soldaat in het Rode Leger was geweest en zelf krijgsgevangene was in Polen in een Duits kamp.

De veroordeling van Demjanjuk was niet gebaseerd op getuigenverklaringen of andere bewijzen dat hij misdaden heeft begaan, hij werd tot vijf jaar cel veroordeeld omdat volgens de rechtbank onomstoten vast stond dat hij aanwezig was geweest en iets had kunnen en dus moeten doen om de moord op zovelen tegen te gaan. Zijn persoonskaart was teruggevonden.

Als kampbewaarder was hij geen militair en als Oekraïener geen Duitser. Anders had hij zelfs nooit terecht hoeven staan. Overigens was hij een soort van uitzendkracht, hij werd opgeroepen als dat nodig was, hij werd dan toegewezen aan een vaste kampbewaarder.
Een van ziijn twaalf aanklagers was Rob Cohen (link.)

Treblinka

Tijdens een proces tegen Demjanjuk in 1987 in Israël werd hij door overlevenden van kamp Treblinka herkend waarop de rechtbank hem ter dood veroordeelde. Echter, zijn bijnaam 'Iwan de Verschrikkelijke', zoals de getuigen hem ook zeiden te kennen en herkennen, moest worden toegeschreven aan een andere bewaker.
Iwan Martsjenko bleek de bewaker in Treblinka waarop Demjanjuk in 1993 door de Israëlische rechter werd vrijgesproken. Na een jarenlang verblijf in de Verenigde Staten, die hem in 2009 uitleverden aan Duitsland, werd Denjanjuk alsnog in 2011 veroordeeld, maar vrijgelaten in afwachting van het hoger beroep.
Demjanjuk stierf als vrij man op 17 maart 2012.

Update januari 2020

In Duitsland kwamen er twee foto's boven water waarop John Demjanjuk te zien is in vernietigingskamp Sobibor. De foto's kwamen uit de erfenis van Johann Niemann, de plaatsvervangend kampcommandant was in kamp Sobibor. Zijn kleinzoon gaf de foto's aan de Duitse stichting Bildungswerk Stanislaw Hantz.
De naam van Demjanjuk staat op een personeelslijst die op 26 maart 1943 vergezeld ging met 82 mannen die naar Sobibor waren overgeplaatst. Aan de hand van een diepe rimpel langs de mond van Iwan de verschrikkelijke werd de toen 21-jarige Demjanjuk geïdentificeerd.
Uit analyse van andere delen van het gezicht concludeerde men dat er met 99 procent zekerheid valt vast te stellen dat het om Demjanjuk gaat.

Straf terecht, geen twijfel daarover
Ik ben 100% voor een vervolging van oorlogsmisdadigers, maar hier wordt door de Duitsers mooie sier gemaakt met een veroordeling terwijl er nog zovelen vrij rondlopen in datzelfde Duitsland die bewezen mee hebben gedaan aan massaslachtingen.
Het zou Duitsland niet gegund mogen worden dat ze nu te boek komen te staan als iets minder nazistisch dan veel Duitsers in hun hart nog zijn. Bewijs hiervan is dat de zogenaamde 'Hitlerwet' nog altijd niet is aangepast door de moraalridders die nu in de regering zitten.

Kentering

De kritiek vanuit Europa heeft toch iets in gang gezet. Demjanjuk werd veroordeeld hoewel hij niet direct gelinkt werd aan de moord op een specifiek persoon. Deze veroordeling was een kentering in de Duitse procesgang tot 2011. Het Openbaar Ministerie zette een speciale eenheid op onder leiding van Jens Rommel (geen familie), die tot taak had oud-nazi's op te sporen.
In 2015 werd er besloten dat hij in ieder geval tot 2025 zijn werk kon blijven doen. De oudste dan nog levende nazi zal naar verwachting honderd zijn, zelfs op dit moment (anno 2016) worden ex-bewakers en ander personeel in de kampen niet altijd vervolgd vanwege hun hoge leeftijd en geestelijke en lichanelijke ongemakken.
Het blijft voor nabestaanden zuur dat er een 'menselijke' maatstaf wordt gehanteerd voor beulen die hun slachtoffers 'onmenselijk' behandelden.

Meer oorlogsmisdadigers

De onbekende soldaat heeft in veel landen een plek gekregen, van de onbekende oorlogsmisdadiger heeft nooit iemand willen spreken. Lees HIER meer over Klaas-Carel Faber, die lange tijd de meest gezochte Nederlandse nazi was.