De Dokwerker

De aanslag, geschreven door Harry Mulisch

Harry Mulisch wordt op 29 juli 1927 te Haarlem geboren. Mulisch woont in Amsterdam waar hij op 30 oktober 2010 overlijd maar dat is niet de enige reden waarom hem ik hem hier graag bespreek.
Harry Mulisch was een van de grootste na-oorlogse schrijvers waarvan de boeken gretig hun weg weten te vinden naar een groot publiek.

In 1971 trouwt Mulisch met Sjoerdje Woudenberg waarmee hij twee dochters krijgt, na de scheiding gaat hij in 1989 met Kitty Saal samenwonen die hij dan al jaren kent. Zij krijgen samen een zoon.

Zijn vader was een Oostenrijks Hongaarse komaf en zijn moeder een Joodse Belgische uit Antwerpen. De vader van Mulisch woonde in Amsterdam toen zijn moeder daar ook kwam wonen met haar Duitse ouders. Op zijn achtste schreef Harry al verhalen. Een jaar later, in 1936, scheidden zijn ouders, Harry bleef bij zijn vader wonen die inmiddels in Haarlem was gaan wonen en financieel moeilijke tijden doormaakte.
De Poolse Frieda Falk bleef Harrys' vader trouw als huishoudster en opvoedster van Harry. Toen hij twaalf was brak de Tweede Wereldoorlog uit. Zijn vader ging voor de Duitsers werken en wist zo zijn Joodse zoon te beschermen.

Haarlem, de oorlog niet beleven maar 'leven'
Zijn eerste echte verhalen en romans schrijft Harry Mulisch in Haarlem. Hij was geen ster op school en zou zichzelf als het ware 'onderwijzen'.
In 1951 verschijnt zijn eerste echt serieuze boek waaraan hij jaren heeft gewerkt: Archibald Strohalm, waarvoor hij de Reina Prinsen Geerligsprijs zou ontvangen.

De Aanslag
Het eerste Nederlandse boek waarvan meer dan een miljoen exemplaren werden verkocht is volgens velen gelijk ook het beste boek van Harry Mulisch: De Aanslag, geschreven in 1982 en verfilmd in 1986. Het handelt over een jongen in de Tweede Wereldoorlog die ziet hoe er voor de deur van zijn ouderlijk huis een Duitser wordt doodgeschoten.
Met alle gevolgen van dien voor hem en zijn familie.

Volgens even zo velen is 'De Ontdekking Van De Hemel' echter van grotere importantie, het zou zijn 'grootste boek' zijn en handelt over de Wereldoorlogen, de hoofdpersoon vertoont veel overeenkomsten met Harry Mulisch zelf. In 2007 werd dit boek verkozen tot beste Nederlandstalige boek aller tijden, de gemeente Amsterdam kent hem in 1993 de Multatuliprijs toe voor 'De Ontdekking van De Hemel'.

Twee andere boeken die vaak genoemd worden als meesterwerken zijn 'Twee vrouwen' en 'Het stenen bruidsbed'.

De oorlog speelt een grote rol bij het schrijverschap van Harry Mulisch, in 2001 verschijnt 'Siegfried' waarin Mulisch volgens sommigen Hitler in een te zonnig daglicht plaatst. Tot overmaat van ramp wordt Mulisch er in 2006 van beschuldigd in de oorlog lid te zijn geweest van de Hitlerjugend, iets wat hij ontkent. De aanklacht klinkt weinig na.

Altijd 17
Harry Mulisch zei regelmatig dat zijn absolute leeftijd zeventien jaar was.

Erkenning
In 1977 krijgt Mulisch twee oevreprijzen, de Constantijn Huygensprijs en de P.C. Hooft-prijs. Ook is hij driemaal koninklijk onderscheiden. Ook de Duitse staat eerde hem maar niet zozeer voor een specifiek boek maar meer omdat hij de vriendschap tussen Nederland en Duitsland met zijn boeken probeerde te vergroten.
De nobelprijs voor de literatuur is hem nimmer gegund, dat begreep hij zelf niet goed. Na zijn overlijden zou zijn vriend Cees Nooteboom zeggen dat Harry tot het eind aan toe goed bij geest was en netjes gekleed. Harry stond bekend als ijdel. Adriaan van Dis zegt van zichzelf dat, in vergelijking tot Harry Mulisch, hij (Van Dis dus) niet kan schrijven.

Samen met Willem Frederik Hermans en Gerard Reve wordt Harry Mulisch in één adem genoemd als 'de grote drie'. Als er gesproken wordt van 'de grote vier' rekent men Jan Wolkers mee.

Op 29 oktober 2010 wordt door zijn uitgever bekend gemaakt dat Harry Mulisch aan kanker lijdt en dat medisch handelen geen baat meer zou hebben, een dag later overlijd Mulisch.
Harry Mulisch is 83 jaar geworden.

OVERZICHT FILMS OVER DE TWEEDE WERELDOORLOG