Uniek verhaal over een miraculeuze ontsnapping uit Westerbork

Als je boeken wilt recenseren moet je a. over veel tijd beschikken, b. recencent zijn en c. geduld hebben, want er komt wat uit aan boeken. Alle kwalificaties in acht genomen ben ik niet geschikt om boeken te bespreken. Ik beperk me tot films, maar eens in de zoveel tijd komt er een bijzonder boek voorbij waar ik graag aandacht aan besteed, zo'n moment is nu.

Ik las een alleraardigst boek van Hans Trompetter die weliswaar een link legde met de Tweede Wereldoorlog, maar het boek speelde zich na de oorlog af, leuk, maar hier niet bespreekbaar omdat het dus niet specifiek over de oorlog gaat. In diezelfde tijd zag ik op het Internet een aankondiging staan voor, naar ik dacht, het zoveelste boek over een oorlogsverhaal.

En toch, het zijn juist die persoonlijke verhalen die vaak zo bijzonder zijn dat ze nog iets toe hebben te voegen. Het gaat vaak over die ene heldendaad of hoe men een onderduikperiode heeft doorgebracht. Vaak zijn de verhalen sjabloneerbaar, ik heb er talloze gelezen en kan er nog steeds van genieten maar ik ben dan ook meer dan gemiddeld geïntersseerd.

Van tijd tot tijd duikt er een boek op dat afwijkt. Anders is. Zeg maar, iets toevoegt. Je leest en leest en leest, totdat het boek in één ruk uit is.

Wejiwrech van Bert Vromen is zo'n boek

Wejiwrech is Jiddisch voor wegwezen, vluchten, je uit de voeten maken. Als ik dan vertel dat de ouders van Bert in Westerbork hebben gezeten weet je waarschijnlijk genoeg. Bert leidt het boek mooi in zodat je weet wie wie is, Max en Tonny komen op onfortuinlijke wijze in Kamp Westerbork terecht, Max besluit een list te verzinnen om te ontsnappen. Dat lukt, als enige echtpaar dat ooit tegelijkertijd uit Westerbork wist te ontsnappen. Ze doken onder en wisten de oorlog te overleven.


Het boek is geen dikke pil, het geeft echter wel een goed beeld van de voor-oorlogse periode, de angst die er heerste in kampen zoals Westerbork en dat er foute, maar ook goede Nederlanders waren.

Op zondag 21 juli presenteert Bert zijn, inmiddels zesde, boek Wejiwrech. Vanaf maandag 22 juli is het te bestellen bij Bert: voor 18 Euro, inclusief verzendkosten.

Een deel uit hoofdstuk 7

Op 8 juli 1943 moet Max zich melden op het politiebureau van Deventer. Naar zijn optimistische veronderstelling om inlichtingen te verschaffen over Joodse aangelegenheden. Max gaat niet prat op zijn verzetswerk. Het is immers de gewoonste zaak van de wereld een ander te helpen. Zo weet Max een Joodse zakenrelatie, ook handelaar in huiden, aan een onderduikadres te helpen en hem daar naar toe te brengen. Met één van zijn medewerkers op de zaak in Lochem worden huiden op de vrachtwagen geladen. De zakenrelatie, Samuel Spier, moet op een koeienhuid liggen en wordt daarin opgerold en dan op de vrachtwagen gelegd...
...Om nog steeds duistere redenen wordt Max zonder een aanwijsbare reden te horen gearresteerd. Max is door een 'bekende' verraden. Verraden voor zijn daden. Mensen helpen met een onderduikadres. Dat is géén sinecure. Wie kun je wel en wie kun je niet vertrouwen? Max kent véél mensen. En véél mensen kennen Max.

2 augustus 2016

Mij bereikte vandaag het vreselijke bericht dat mijn lieve chawwer Bert is overleden.
Tot ziens Bert.
x