De Dokwerker

Haatprediker of verzoener?

De moefti en de holocaust. Wat hebben die met elkaar te maken? Bewezen is er niets, maar de geruchten waren er niet minder om. Amin Al-Hoesseini zou Hitler hebben aangezet om Joden niet te deporteren, maar te vermoorden. Ik geloof daar niets van, wat mij betreft is en blijft Hitler alleen verantwoordelijk voor de moord op zes miljoen Joden.
Of Hitler de grootste nazi was waag ook ik wel eens te betwijfelen, kijk naar mijn Nazi-Top25, Hitler staat er op de eerste plek, maar het had net zo goed Heydrich geweest kunnen zijn.

Een moefti is een hoge wetsgeleerde in de Islamitische wereld, aan zijn woorden worden vaak bindende besluiten gekoppeld.

Volgens de premier van Israël in 2015, Benjamin Netanyahu, was Adolf Hitler niet van plan de Joden uit te moorden, hij dacht aan deportatie, maar werd op andere ideëen gebracht door Amin Al-Hoesseini, de toenmalige grootmoefti van Jeruzalem. In Berlijn troffen Hitler en de moefti elkaar op 28 november 1941, volgens Netanyahu fluisterde de mufti Hitler in om de Joden te vermoorden en zou de dictator dat idee gelijk ter sprake hebben gebracht bij zijn generaals.
De vraag die je zou kunnen stellen is of traditioneel Islamitisch antisemitisme nodig was om het nazisme te voeden?

Het is waar dat Hitler probeerde de Joden 'te slijten' aan de geallieerden, dat die daar geen trek in hadden is stuitend, maar of dat werkelijk van grote invloed is geweest kun je je afvragen. Immers, wilden de Joden wel verhuizen en zou het niet om een relatief kleine groep zijn gegaan als Engeland en de Verenigde Staten de deur wél open hadden gezet? Niemand wist welk onheil de Joden te wachten stond, dus ook niet dat zes miljoen van hen vermoord zouden worden.
De moefti mag verantwoordelijk worden gehouden voor het ophitsen van de machthebbers in Irak in 1941, hij was betrokken bij een poging het land over te nemen, de Britten staken daar een stokje voor, maar de link tussen de moefti en de nazi's werd er wel duidelijk door. Joden die jarenlang in Bagdad vreedzaam met Moslims hadden samengeleefd werden afgeslacht of verdreven.

Hitler wilde van de Joden af, dat was geen geheim, maar hij wilde ook niet dat er een Israëlische staat zou komen omdat dan alle Joodse macht geconcentreerd zou worden en de Joden invloed zouden krijgen op de wereldmacht. Ook is het waar dat Hitler de moefti wilde helpen bij het verwezenlijken van een Palestijnse staat, maar het zou nooit zover komen dat de nazi's sterk genoeg waren om in het Midden-Oosten potten te breken.
Tijdens de oorlog verbleef Al-Hoesseini in Duitsland waarbij hij geen mogelijkheid onbenut liet om de Palestijnen op te ruijen Joden uit de weg te ruimen. In Berlijn had Al-Hoesseini een van een Joodse zakenman geconfisqueerd herenhuis tot zijn beschikking gekregen waarvoor hij geen huur hoefde te betalen.

Of de moefti inderdaad, zoals wordt beweerd, samen met Eichmann in Auschwitz is geweest werd nooit bevestigd. Eichmann ontkende dit ook tijdens zijn proces in 1961 in Jeruzalem. Als Duitsland in 1945 de oorlog verliest vertrekt Al-Hoesseini naar Egypte om een proces te voorkomen, het gerucht dat Frankrijk en Engeland hem hielpen te ontsnappen is hardnekkig. In Egypte wordt Al-Hoesseini als held ontvangen.
Al-Hoesseini schreef later zijn memoires en stak daarin niet onder stoelen of banken dat hij door Eichmann en Himmler op de hoogte werd gesteld van de concentratiekampen en dat de Joden bloot stonden aan massamoord. Na de oorlog koos de moefti niet voor verzoening, maar voor vernietiging van de Joden. Toen er in 1948 alsnog een Joodse staat leek te gaan komen verdween Al-Hoesseini van het toneel.
Yasser Arafat (neef van de moefti) zag in zijn oom een groot voorbeeld, dat maakte het er niet eenvoudiger op om met de PLO, die inmiddels was uitgegroeid tot de leider van de Palestijnen, vrede te sluiten. Al-Hoesseini overleed in 1974.

Yasser Arafat maakt van Al-Hoesseini in 2002 een nationale held en symbool van Palestijns-Arabisch verzet. De toon voor de toekomst leek hiermee gezet.

Wat kan er kloppen van de bewering dat de moefti achter de holocaust zat?

Hij had een ontmoeting met Hitler in de periode dat de Wannsee Conferentie (link) nog moest plaatsvinden en dat Hitler er inmiddels van overtuigd was geraakt dat moord op het Joodse volk voor hem de enige manier was om het 'Jodenvraagstuk' op te lossen.
Op 20 januari 1942 besloten de nazi's dat in versneld tempo de Joden naar kampen moesten worden gedeporteerd, vergast en verbrand. Maar het besluit dåt de Joden niet langer naar een ander land mochten gaan, maar vermoord moesten worden, was al veel eerder genomen. Einsatzgrupen vermoordden toen al duizenden Russische Joden. In de zomer van 1941 droeg Hitler Heydrich op een 'finale en totale oplossing' te vinden voor het Jodenvraagstuk. Op 13 oktober 1941 gaf Himmler de opdracht een concentratiekamp te bouwen in Polen. Belzec 'ontving' de eerste ongelukkigen vrijwel direct na de Wannsee Konferenz.


Hitler had de Arabieren bovendien niet nodig, andersom de moefti Hitler wel om een revolutie te ontketenen waarbij radicale Moslims het voor het zeggen zouden krijgen in het Midden-Oosten. Al-Hoesseini kwam eind november 1941 naar Berlijn toen de beslissingen al waren genomen. Op 20 oktober 2015 baarde premier Benjamin Netanyahu opzien door Al-Hoesseini een grotere rol toe te dichten dan hij in werkelijkheid had.
Volgens Netanyahu zou Hitler de Joden willen laten verhuizen, op aanraden van de moefti had Hitler besloten de Joden te vermoorden en verbranden. Een dag na zijn uitspraken tijdens het 37ste Zionistische Congres gaf Netanyahu samen met Angela Merkel een persconferentie waarbij de Bondskanselier van Duitsland verklaarde dat het nazi-Duitsland was die alleen en geheel verantwoordelijk was voor de holocaust, Netanyahu deed er verder het zwijgen toe. Beter ook maar.

Conclusie

De moefti Al-Hoesseini had geen invloed op Hitler, wel op Arafat. Het eerste wordt soms met stelligheid beweerd, het tweede zelden benoemt. De moefti heeft een grote stempel gedrukt op de situatie in het Midden-Oosten. Benjamin Netanyahu had in 2015 beter daar de nadruk op kunnen leggen dan op de eventuele betrokkenheid van de moefti bij de holocaust.